سفارش تبلیغ
صبا ویژن

درمدح صحیفه سجادیه و لزوم توجه به آن

منبع: کتاب دیار عاشقان، ج 1، تألیف: حجت الاسلام انصاریان
عارفان روشن ضمیر از صحیفه ی حضرت سجاد به "انجیل اهل بیت علیه السلام" یاد کرده اند و بینایان راه از این دریای پر از حکمت تعبیر به "زبور آل محمد صلی الله علیه و آله" نموده اند.
صحیفه ی سجادیه، خزانه ی پر گوهر سلطان مُلک و ملکوت، حاکم عرصه گاه ناسوت و لاهوت، امیر کشور جلال و جبروت، فرمانروای جهان صدق و عشق، کولای عارفان روشن دل، و پیشوای عاشقان عامل، وجود مقدس حضرت سجاد علیه السلام است.
این خزانه دارای گنج های حکمت است و هرآنچه برای رشد و کمال انسان لازم است در این منبع گنجانده شده.
صحیفه، مدرسه ایست که معلم آن امام چهارم علیه السلام است و این معلم است که با این کتاب ، جهانیان را در تمام اعصار درس می دهد و هرکسی را در حد توان و قدرتش و به اندازه ی تکلیف و استعدادش به مقامی که باید برسد، می رساند.
صحیفه، دریای پر خروش فیض الهی است که لوءلوء و مرجانش از شمارش بیرون و اشیاء پرقیمتش از حد احصا خارج است.
صحیفه، خورشید پرفروغی است که چون نهال وجود انسان در پرتو تابنده اش قرار گیرد، تبدیل به شجره ی طیبه گردد.
صحیفه، آفتاب پر حرارت الهی است که از مشرق وجود حضرت زین العابدین برای تربیت درخت وجود انسان طلوع کرده و تا عمق ابدیت از فروغ بخشی باز نخواهد ماند.
صحیفه، میزان سنجش سره از ناسره ، حق از باطل ، نور از ظلمت، درستی از نادرستی، حیات از مرگ، دنیا از آخرت و سلامت از مرض است.
صحیفه، چشمه ی فیض الهی، نجات دهنده ی از تباهی، رها کننده ی انسان از گمراهی است.
صحیفه ، معلم حکمت، منبع معرفت، جاذب رحمت، ایجاد کننده ی محبت، سازنده ی شخصیت، بوجود آورنده ی کرامت، و رساننده ی انسان به مقام با عظمت قرب و معیّت است.
صحیفه، طبیب حاذق، محبوب قلب صادق، آرامش جان عاشق، عذرای دل را وامق، روشنگر مغارب و مشارق، کاشف حقایق، دوای درد نفوس ناطق، کوبنده ی منافق، و به حقیقت چشمه ی فیاض حضرت خالق است.
صحیفه، آرام جان پاکبازان، محرک قلب تیزپروازان، نوای نای دلنوازان، قدرت نفس جوانمردان، عشق عاشقان، عرفان عارفان، پناه بی پناهان، راز دل رازداران، آه دل مستمندان به وقت شامگاهان، مناجات پرشور سحر خیزان، و سرمایه ی روح امیدواران است.
صحیفه سجادیه، خزانه ی پر گوهری است، که با کمال تاسف تا کنون ناشناخته مانده و آنطور که شایسته این کتاب با عظمت است، از آن استفاده نشده و شرح جامعی که قابل استفاده ی تمام مردم باشد ، برای این دریای بی ساحل معنوی فراهم نیامده .
اکثریت شیعه ی دوازده امامی، چنان که از نهج البلاغه ی عظیم بی خبرند، از صحیفه ی عزیز نیز در غفلتند. در کنار دریای بی کرانند و لی تشنه اند، در جنب بزرگترین گنجینه ی معارفند ولی بی خبرند، از غنی ترین معدن حکمت و علم و بزرگترین منبع دانش و بینش بر خوردارند ولی تهی دستند!
آن قدر که به دنیای خود می رسند، از آخرت خویش اطلاع نمی گیرند و در حدی که به جسم می پردازند، احوالی از قلب و روح و نفس نمی پرسند. به اندازه ای که برای آبادی شکم و پاسخ گویی به شهوت اقدام می نمایند، به معنا و معنویت و به مقام و شخصیت خود توجه نمی کنند.
بعد از گذشت پانزده قرن از طلوع صحیفه، هنوز اکثریت مردم در تاریکی جهل نسبت به این سرمایه ی بی نظیر الهی به سر می برند.
دقت در دعاهای صحیفه سجادیه ، این معنی را به انسان نشان می دهد که واجب شرعی و عقلی است که صحیفه بزرگ باید در حوزه های علمی شیعه و در مدارس فرهنگی، جزء کتب اصولی و درسی شود و برجستگان باهنری برای تعلیم این فرهنگ پرفروغ تربیت شوند.
صحیفه باید در دانشگاههای اسلامی، به عنوان یکی از مهمترین منابع درسی مورد استفاده قرار گیرد، تا در سایه ی آن ، در هر رشته ای از علم، متخصصانی با فضیلت  و فارغ التحصیلانی با کرامت و اندیشمندانی دلسوز و دانشمندانی متعهد تحویل جامعه گردد.
لازم است مراجع دینی در پایان درس فقه و اصول هر روزه ی خود، فصولی از صحیفه را به شاگردان مکتب حق القاء نمایند، تا پس از طی مراحل فقه و اصول ، افرادی عابد و زاهد ، بینا و بصیر، خبیر و علیم، قوی و آگاه ، مخلص و خالص ، شیفته و سوخته، عارف و عاشق در جامعه ظهور کنند.
واجب است گویندگان مذهبی، بخشی از سخنان خود را در وقت تبلیغ، بخصوص ایام محرم و صفر و ماه مبارک رمضان در محور معارف صحیفه قرار دهند تا مستمعان بزرگوار، از خواسته های ناب حق آگاه شده و به حسنات الهیه آراسته گردند و نیز بر هر امام جماعتی لازم است بعد از نماز جماعت یا بین دو نماز، فرازهایی از این کتاب گرانبها را بر مردم نمازگزار بخواند ، باشد که از این مائده ی الهی، نصیب قابل توجهی به آنان برسد.
بر اندیشمندان آگاه و متفکران بینا، و محققان توانا فرض است که در شرح و تفسیر این کتاب همت گمارند و از این طریق به کشف حقایق این منبع ناشناخته نائل آیند، باشد که به انسان و انسانیت خدمتی شود.
بر آنان که از نعمت مال در حدود اسلامی آن برخوردارند، لازم و واجب است بینایان راه را در تفسیر مغصل این کتاب تشویق کنند و آنان را با بذل مال خود، جهت انجام امور چاپی و پخش این منبع فیض حق به تعداد مسلمانان جهان، امیدوار و دلگرم سازند که یکی از بهترین و ارزنده ترین نقاط خرج مال و انفاق در راه خدای متعال ، این نقطه روشن و این گذرگاه پر قیمت است.
بدون شک اگر این کتاب به دست عالمان آگاه و متخصصان والا و حکیمان دانا، تفسیر و تحلیل شود و به بهترین صورت و با زیباترین کیفیت چاپ شود و به دست مردم برسد، نیکوترین اثر تربیتی را در وجود مردم خواهد گذاشت و از این مسیر هزاران نفر به راه آشتی با حق و حقیقت درخواهند آمد و چه بسا که جرقه ها و بارقه های آتشین این کتاب از زشت کارترین افراد، نیکوکارترین انسانها بوجود آورد.
مگر با یک جرقه ی الهی، پسر یزید ریاحی ، حر الهی نشد! مگر با یک بارقه ی ربانی، که از طریق قرآن جهید، هولناک ترین دزد شرگردنه، بهترین عارف و معلم عرفان نشد! مگر بازیگری شهوت ران و غرق شده ای در لهو لعب، با نسیمی که از قلب موسی بن جعفر به او رسید، عابد و زاهد زمانه نشد!
برای چه پس از این همه دلیل و برهان و این همه مصادیقی که قرآن و روایات و تاریخ نشان می دهد، معطّل نشسته ایم؟!



      

آیت‌الله محمدباقر تحریری از صحیفه سجادیه می گوید

شاخصه اصلی عرفان اسلامی بندگی است

قدس آنلاین-صحیفه سجادیه میراث معنوی زین العابدین(ع) است که حاوی ادعیه‌ای با مضامین عرفانی، توحیدی، اجتماعی و سیاسی است. جامعه امروز ما در دو بستر معنوی و سیاسی با چالش هایی مواجه است که توجه به آموزه‌های صحیفه سجادیه می‌تواند درمان آفت‌های فرهنگی و سیاسی موجود باشد. آیت الله محمدباقر تحریری، تولیت مدرسه مروی تهران، مدرس و مفسر صحیفه سجادیه، استاد اخلاق و خارج فقه حوزه در گفت وگو با قدس از رمز و راز زبور آل محمد(ص) می‌گوید.

صحیفه سجادیه یکی از میراث‌های معنوی است که مورد غفلت ما واقع شده است. چرا این اثر ماندگار امام سجاد(ع) آنگونه که شایسته است مورد توجه قرار نگرفته است؟

اگر امت اسلام می‌خواهند وضعیت خود را بهبود ببخشند، باید فاصله زیادی که با فرهنگ و سبک زندگی اهل بیت(ع) دارند را به حداقل برسانند. متأسفانه باید اعتراف کنیم که ارتباط فرهنگی خوبی با فرهنگ اهل بیت(ع) وجود ندارد. این اتفاق ناخوشایند از زمان رحلت پیامبر(ص) و به دلیل فاصله گرفتن از دستورهای رسول الله(ص) آغاز شد زیرا با تغییر سیاست‌های حاکم، خاندان پیامبر(ص) در غربت قرار گرفتند. البته در طول تاریخ افرادی بودند که قدر این ذخایر الهی را دانستند و تلاش علمی و عملی برای ارائه آموزه‌های ائمه(ع) انجام دادند. مسئله این است که جامعه آن گونه که باید شوق پیدا نکرد اما در دوره ما جامعه منتظر زمینه جاری شدن سبک و سیره زندگی اهل بیت(ع) را مهیا می‌کنند، هرچند تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیار است. یکی از ذخایر معنوی به جا مانده از اهل بیت(ع) که جامعه ما نیاز مبرم به درک و فهم آن دارد «صحیفه سجادیه» است. امام سجاد(ع) با توجه به شرایط اجتماعی و سیاسی زمانه، امکان بروز توانمندی علمی نداشتند و نتوانستند معارف دین را به صورت رسمی و در کلاس درس به مردم منتقل کنند بنابراین استفاده از «دعا» را برای نفوذ در دل مؤمنان انتخاب کردند. البته صحیفه سجادیه که در دست ماست قسمتی از دعاهایی است که از امام به جا مانده است. به هرصورت این یکی از جنبه‌های غربت اهل بیت است که به دلیل شرایط حاکم نتوانستند آن گونه که باید، در جامعه حضور داشته باشند که موجب محرومیت ما از دریافت بیشتر معارف از ایشان شده است. یکی از ادعیه معروف به جا مانده از امام سجاد، دعای ابوحمزه ثمالی است که در سحرهای ماه رمضان خوانده می‌شود. اما با این همه آن گونه که بایسته مضامین بلند این ادعیه است، مردم با محتوای دعاها آشنایی ندارند. برپایی جلسات معرفی و تحلیل و تفسیر دعاهای صحیفه می‌تواند مردم را با این دعاها بیشتر آشنا کند. صحیفه سجادیه غنای معرفتی خاصی در مباحث توحیدی و اخلاقی دارد و قله‌های مباحث معرفتی را بیان می‌کند. در این دعاها روش ارتباط با پروردگار به شیعیان آموزش داده می‌شود.

این روزها گرایش جوانان به مباحث عرفانی و جولان عرفان‌های نوظهور یکی از مشکلاتی است که گریبانگیر جامعه شده است. مضامین توحیدی و عرفانی صحیفه در پیشگیری و درمان آفت عرفان‌های نو پدید چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟

عرفان یکی از نیازهای واقعی بشر است زیرا فطرت ما توحیدی و کمال طلب است که با اراده و اختیار به آن‌ها گرایش پیدا می‌کنیم. به همین دلیل انسان در مسیر کمال، امتحان می‌شود. همین اتفاق در انتخاب و گرایش به عرفان هم رخ می‌دهد. ممکن است در انتخاب گرفتار انحراف شویم. برای رهایی از این اتفاق باید شاخصه‌های عرفان اسلامی را بشناسیم. شاخصه اصلی عرفان اسلامی دعوت به عبودیت و بندگی و نهایت آن کمالات بندگی است. رسیدن به این مقام عرفانی موجب می‌شود تا همه ابعاد زندگی فرد شامل سیاسی، اقتصادی و خانوادگی رنگ خدا به خود بگیرد. بنابراین عرفان اسلامی بدون تلاش مستمر برای عبودیت و مخالفت با کشش‌های حیوانی و نفسانی محقق نمی‌شود. اهل بیت، شاخص و الگوی اصلی این سبک زندگی هستند. با وجود شهرت اهل بیت بخصوص امام علی و امام سجاد(ع) به عبادت‌های بسیار، اما در همان زمان هم جریان‌های انحرافی عرفانی مانند جریان حسن بصری روی کار آمدند. صحیفه سجادیه عرفان را در دو بُعد بینشی(بینش‌های صحیح انسان شناسی، جهان شناسی و خداشناسی) و عملی (بیان صفات اخلاقی و اعمال مطلوب) تشریح کرده است. این مباحث عمیق صحیفه باید در حوزه‌های علمیه تدریس شود و همچنین در سایر مراکز علمی برای اهالی علم و به طور گسترده‌تر برای همه مردم جامعه تشریح و تبیین شود. تحقق به این بستر فرهنگی و معرفتی بهترین درمان آفت عرفان‌های نوظهور در جامعه است. انحرافات عرفانی که امروز در جامعه پیدا شده نتیجه دوری از مضامین عرفانی اسلامی است، با تمسک به عرفان شیعی و آموزه‌های صحیفه سجادیه می‌توان سدی شد در برابر هجوم پدیده‌های عرفانی نوظهور.

در برخی ادعیه صحیفه مضامین سیاسی و اجتماعی در قالب دعا بیان شده است. این راهبرد امام پیوند دین و سیاست را به نمایش گذاشته است. این ادعیه چه پیامی به دولت و ملت برای همیاری ارائه می‌دهد؟

توجه عالمانه به معارف دین این نکته را که دین ما جامع‌ترین دستورات زندگی را برای ما ترسیم کرده است، روشن می‌سازد که هم اصلاح زندگی دنیا را در برخواهد داشت که منجر به استقلال فکری، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی می‌شود. به جرئت می‌توان گفت که انقلاب اسلامی الگوی تحقق دین در بستر سیاست است. ائمه ما در بیانات گوناگون به این جامعیت دین تأکید کرده‌اند؛ امام سجاد(ع) چون در زمانی بودند که نمی‌توانستند موضع گیری‌های سیاسی خود را مطرح کنند، در قالب دعا به بیان اندیشه‌های خود پرداختند. مثلاً در دعای وداع ماه رمضان، به غصب حکومت توسط منحرفان سیاسی اشاره و جایگاه ولایت اهل بیت را بیان می‌کنند. حضرت در این دعا موضوع رهبری دینی و سیاسی را مطرح و یکی بودن هر دو مقام را به صراحت بیان می‌کنند. این نکته‌ها حاوی همان اصل پیوند دین و سیاست در اندیشه شیعی است که از آموزه‌های اهل بیت و شریعت اتخاذ شده است. قطعاً در جمهوری اسلامی که نمود عینی پیوند دین و سیاست است توجه به این مضامین در سطح دولتمردان و مردم می‌تواند منجر به حرکت رو به جلوی نظام در مسیر توسعه باشد.

منبع: روزنامه قدس


      

نوشتاری ازشهید صدردرباره شخصیت و سیره امام زین العابدین(ع)
صحیفه سجادیه؛مدرسه اخلاق و تهذیب
خراسان 2 اردیبهشت 1397

شهید آیت‌ا... سید محمدباقر صدر، از متفکران و اندیشمندان برجسته اسلامی در سال 1356 هـ.ش مقدمه ای بر کتاب «صحیفه سجادیه» نوشت. متنی که در پی می آید، ترجمه بخشی از آن مقدمه است که به تحلیل نحوه مبارزه امام سجاد علیه السلام پرداخته است.
برهه‌ای حساس در تاریخ اسلام
تقدیر بر این بود که امام زین العابدین(ع) پس از شهادت پدرش مسئولیت زمامداری و رهبری معنوی [امت] را برعهده بگیرد. وی در نیمه دوم قرن اول -یکی از حساس ترین برهه های حیات امت- این مسئولیت را برعهده گرفت. این مرحله دوران پس از فتوحات اولیه اسلامی بود. این فتوحات با قدرت معنوی و تب و تاب نظامی و عقیدتی شان، پادشاهی کسری و قیصرها را به لرزه درآوردند و ملت های مختلف و کشورهای گسترده ای را به قلمرو این رسالت جدید ملحق کردند. مسلمانان طی نیم قرن، رهبری بخش اعظمی از جهان متمدن آن روز را برعهده گرفتند. اگرچه تسلط بر آن قلمرو گسترده، مسلمانان را به یکی از ابرقدرت های سیاسی و نظامی جهان تبدیل کرد اما آنان را خارج از حوزه مسائل سیاسی و نظامی با دو خطر بزرگ مواجه کرد که لازم بود با قدرت با آن ها مقابله شود.
رویارویی با فرهنگ بیگانه
اولین خطر، تأثیرپذیری مسلمانان از فرهنگ ها، سنت ها و شرایط اجتماعی گوناگون ملت هایی که فوج فوج به اسلام می پیوستند از طریق تعامل با آنان بود. در این شرایط باید کار علمی انجام می شد تا به مسلمانان تأکید شود، تفکر و هویت تشریعی ویژه برآمده از کتاب و سنت است که اصالت دارد. یک جنبش نرم افزاری اجتهادی لازم بود تا افق های ذهن آنان را در این زمینه بگشاید تا بتوانند مشعل کتاب و سنت را همچون یک مجتهد بصیر و تلاشگرِ تیزهوش به دوش کشند؛ مشعلی که مجتهد می تواند برای استنباط هر مسئله ای در هر زمینه ای از آن استفاده کند. همچنین باید هویت اسلامی کاشته و بذرهای اجتهاد پاشیده می شد. این همان کاری است که امام علی بن الحسین علیه السلام به آن مبادرت کرد. وی در مسجد پیامبر صلی ا... علیه وآله گروهی پژوهشی و تحقیقاتی تشکیل داد و برای مردم درباره اقسام دانش های اسلامی از جمله حدیث و فقه صحبت می کرد، آنان را از دانش پدران پاکش بهره مند می کرد و به افراد بااستعداد تمرین تفقه و استنباط می داد. تعداد زیادی از فقهای مسلمان از این گروه سر برآوردند. این گروه خاستگاه مدرسه های فقهی و جنبش جوشانی بود که بعدها -در زمان امام باقر و امام صادق علیهماالسلام- به وجود آمد. امام(ع) از این طریق اکثر قاریان و حافظان کتاب و سنت را گرد آورد، تا جایی که سعید بن المسیب می گوید: «قاریان قرآن به مکه نمی رفتند مگر وقتی علی بن الحسین می رفت. ایشان که قصد مکه کرد هزار سوار همراه او شدند.» (اختیار معرفة الرجال: 117)
رفاه‌زدگی برخی از مسلمانان
دومین خطر، موج رفاهی بود که در پی آن فتوحات پردامنه، جامعه اسلامی را فرا گرفته بود. موج رفاه هر جامعه ای را با خطر درغلتیدن در لذات دنیوی، اسراف در زینت های این زندگی محدود و خاموش شدن وجدان اخلاقی و ارتباط روحی با خدا و قیامت و هدف های بزرگی که این ارتباط فراروی انسان قرار می دهد، مواجه می کند و این، در عمل رخ داده بود. نیم نگاهی به کتاب «أغانی» ابی الفرج اصبهانی برای روشن شدن مسئله کافی است.
دعا، شالوده درمان
امام علی بن الحسین(ع) این خطر را احساس و درمان آن را آغاز کرد. وی دعا را شالوده این درمان قرار داد. این صحیفه سجادیه ای که اکنون در دست توست، نتیجه آن تلاش است. این پیشوای عظیم، امام علی بن الحسین(ع) با شیواییِ منحصر به فرد، تسلط کامل بر روش های بیان مطلب در زبان عرب و تفکری الهی و آمیختن آن با دل انگیزترین مفاهیم و دقیق ترین معانی در زمینه رابطه انسان با پروردگارش، آرامشی که نزد خالق بشر وجود دارد، پیوند انسان با مبدأ و معادش و تجسم بخشیدن به ارزش های اخلاقی، حقوق و واجبات برآمده از آن پیوند -با این موهبت هایی که به وی عطا شده بود- توانست فضایی معنوی در جامعه اسلامی به وجود بیاورد؛ فضایی که در هنگامه وزیدن وسوسه های شیطانی به انسان کمک می کند ایستادگی کند، وقتی زمین او را پایین می‌کشد، او را به سمت پروردگارش بالا می کشاند و ارزش های معنوی را در وی تثبیت می کند تا در زمانه توانگری و تمول همچون دورانی که از گرسنگی سنگ به شکمش می بست، وفاداری اش را حفظ کند. در سیره امام (ع) نقل شده است که ایشان هر جمعه برای مردم خطبه می خواند و نصیحت شان می‌کرد، آنان را از گرفتار شدن به دنیا پرهیز می داد، به کارهای اُخروی تشویق شان می کرد و این قطعه های هنری و رنگارنگ دعا، حمد و ثنا را که تجسم بندگی خالصانه خداوند (سبحانه وحده لا شریک له) هستند، خود برایشان قرائت می‌کرد. (الکافی 72: 8، الحدیث 29؛ الأمالی (الصدوق): 503)
جنبش نرم افزاری اجتهادی
صحیفه سجادیه نماد یک جنبش اجتماعی گسترده است؛ جنبشی که شرایط آن برهه، امام(ع) را به انجام آن واداشت. همچنین این صحیفه میراث الهی بی همتایی است که همچنان با گذشت قرن ها چشمه بخشش، چراغ هدایت و مدرسه اخلاق و تهذیب باقی مانده و بشریت همچنان به این میراث محمدی علوی نیازمند است؛ نیازی که با افزایش فریب های شیطان و آزمایش های دنیا فزونی می گیرد.
 مهم ترین نکات: مسلمانان در نیمه دوم قرن اول هجری با دو خطر تأثیرپذیری از فرهنگ های بیگانه و نیز موج رفاه در پی فتوحات پردامنه مواجه بودند. در این شرایط، یک جنبش نرم افزاری اجتهادی لازم بود و امام سجاد(ع) در این زمینه به تشکیل گروه های پژوهشی و تحقیقاتی مبادرت کردند. امام(ع) به وسیله دعا به مقابله با خطر در غلتیدن مسلمانان در لذات دنیوی پرداختند و دعا را شالوده درمان قرار دادند. صحیفه سجادیه، نماد یک جنبش اجتماعی گسترده است؛ جنبشی که شرایط آن برهه، امام(ع) را به انجام آن واداشت.



      

فراز دوم از دعای اول صحیفه سجادیه



      

 

فرازی از دعای 42 صحیفه





برچسب ها : دعای چهل و دوم  , قرآن  ,
      

فرازی از دعای 42 صحیفه





برچسب ها : دعای چهل و دوم  , حجت الاسلام علی اکبری  , قرآن  , مرگ و جهان آخرت  ,
      



      



      

1- الْحَمْدُ لِلّهِ الْأَوّلِ بِلَا أَوّلٍ کَانَ قَبْلَهُ، وَ الْآخِرِ بِلَا آخِرٍ یَکُونُ بَعْدَهُ‏
سپاس خدائى را که اول است بى آنکه پیش از او اولى باشد، و آخر است بى آنکه پس از او آخرى باشد

مفهوم اول و آخر بودن در مورد خداوند متعال
حضرت سجاد (ع) در اولین فراز از دعای اول صحیفه، خداوند را به اول بودن ستوده است، ولی از آنجا که ذهن های عموم مردم ، پیوسته از کلمه ی اول ، اوّلیت زمانی را فهمیده و در امتداد زمان، پیوسته پیش و پس را در نظر می گیرند، امام علیه السلام بر این نکته اشاره می فرمایند که صفت اولیت برای خداوند متعال غیر از اولیت زمانی و نسبی است که قبلیّت دیگری را می پذیرد، اوّلیت او هرگز قبل پذیر نیست.
توضیح آن که همه ی پدیده ها در نظام هستی معلول بوده و هیچ چیز نیست که از این قاعده خارج باشد و پرواضح است که هر معلولی از علت خود متأخر بوده و به آن وابسته می باشد. بنابراین ، هیچ چیز قبل از او وجود نخواهد داشت.
هم چنین در این فراز به این نکته تأکید دارند که خداوند متعال آخری است که پس از او آخر دیگری قابل تصور نیست، زیرا اولاً هیچ موجودی نسبت به خداوند متعال استقلال ندارد تا بتوان آن را آخر دانست . ثانیاً خداوند متعال غایت همه ی موجودات عالم است و غایت هر چیز غیر از خود آن چیز می باشدو قرآن کریم در آیات متعدد به این نکته ی عمیق اشاره نموده است:
1-  وَإِلَى اللّهِ تُرْجَعُ الأمُورُ :بقره (2)- آیه 210

2-وَإِلَى اللّهِ الْمَصِیرُ :  آل عمران (3) -آیه  28

3-  أَلَا إِلَى اللَّهِ تَصِیرُ الأمُورُ :شوری (42)-آیه 53

4- إِنَّ إِلَى رَبِّکَ الرُّجْعَى :علق (96)-آیه 8

5-وَأَنَّ إِلَى رَبِّکَ الْمُنتَهَى : نجم (53)-آیه 42

6-کُلٌّ إِلَیْنَا رَاجِعُونَ : انبیاء (21)-آیه 93

7-هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ : حدید (57)- آیه 3

و بسیاری از آیات دیگر که حاکی از این حقیقت می باشند که غیر از او، چیز دیگری منتها الیه نیست، زیرا او کمال مطلق است و همه ی عالم - آگاهانه و غیرآگاهانه- به طرف کمال مطلق در تکاپو هستند.
منبع: شهود و شناخت، آیت الله حسن ممدوحی کرمانشاهی، ص 221





برچسب ها : دعای اول  , مفهوم اول و آخر بودن خداوند  ,
      

پیش درآمدی بر دعای اول صحیفه سجادیه
این دعا بیانگر مقام مخلَص بودن امام سجاد علیه السلام و نشان دهنده ی جایگاه والای آن امام همام در نیل به نقطه ی اوج معرفت حضرت حق است، زیرا ستایش خداوند ویژه ی مخلَصان بوده و امام علیه السلام در این دعا با برشمردن آثار حمد الهی -اعم از مقامات توحیدی و ثمرهای دنیوی و اخروی- در ذیل هر فراز ، خداوند سبحان را به بهترین شیوه ستوده است
منبع: شهود و شناخت، آیت الله حسن ممدوحی کرمانشاهی، ص 221





برچسب ها : دعای اول  ,
      
   1   2      >